Traducción y nota bio-bibliográfica: Mario Domínguez Parra
VIAJE LITERARIO EN EL ORIENT EXPRESS
Estación del sur, allá en Lisboa,
hace un sexenio, fue en un andén,
con perspectivas un misterioso tren
de conciliar vieja y nueva centurias
con un fuerte olor a literatura,
de resucitar el Orient Express.
Parte hacia un largo viaje
con casi cien literatos.
Pero pronto se escuchan los gritos.
¿Era un juego de los lectores
(¿elegimos al público o nos elige?)?
Un navajazo en el Orient Express.
Nuestra estación primera es esta lengua,
que apenas se habla, en la frontera.
Aquí entran mediadores, traductores
(¿cómo transmitirán la sensación, todo
lo que forma los filos de nuestro Logos?).
Segundo navajazo en el Orient Express.
Nuestra publicación siempre un gran hito,
cuando los críticos nos amonestan
por creer escasas nuestras ideas
(o nuestra escritura se adapta e innova
o insistimos en el mismo estilo).
Un tercer navajazo en el Orient Express.
Hubo un tiempo en que así fue
con tres golpes en nuestras almas.
Al final se hallaron doce navajazos –
y hasta que Poirot concluya, entre
nosotros nos miramos suspicaces,
unos a otros, en el Orient Express,
temerosos por tener cien y otros tres
—cuando se halle el cadáver,
cada cual las heridas en su cuerpo.
A años luz de la Civilización,
aun así a su alrededor orbitamos
y continuamos, en el Orient Express.
(2006, revista virtual Poiein)
Inspirado en un tren con 104 escritores
de 43 países europeos que partió el 4 de junio de 2000
desde Lisboa y llegó el 17 de julio de 2000 a Berlín.
El tren llevaba el nombre «Literature Express».
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΤΑΞΙΔΙ ΜΕ ΤΟ ΟΡΙΑΝ ΕΞΠΡΕΣ
Τέρμα του Νότου, εκεί στη Λισαβώνα,
ήταν σε μια πλατφόρμα, προ εξαετίας,ένα μυστήριο τρένο, με προοπτικές
να γεφυρώσει τον παλιό και νέο αιώνα
μ’ ένα άρωμα ισχυρό λογοτεχνίας,
ν’ αναβιώσει τ’ Οριάν Εξπρές. Αναχωρεί για μακρινό ταξίδι,
με λογοτέχνες πλέον των εκατό.
Σύντομα όμως ακούγονται οι κραυγές.
Ήτανε τ’ αναγνώστη ένα παιχνίδι;
(μας επιλέγει ή επιλέγουμε κοινό) ;
Μια μαχαιριά μες τ’ Οριάν Εξπρές. Πρώτος σταθμός μας είν’ ετούτη η γλώσσα,
που ελάχιστα μιλιέται, στη μεθόριο.
Εδώ μπαίνουν μεσάζοντες, μεταφραστές (πώς ν’ αποδώσουνε το αίσθημα και τα όσα
αποτελούν του Λόγου μας το όριο; )
Δεύτερη μαχαιριά στ’ Οριάν Εξπρές. Σταθμός μεγάλος πάντα η έκδοσή μας,
όταν μας περιλάβουν κριτικοί,
που θεωρούν τις σκέψεις μας λειψές
(ή προσαρμόζεται κι αλλάζει η γραφή μας
είτε πεισμώνουμε, στην ίδια τη γραμμή).
Μια τρίτη μαχαιριά στ’ Οριάν Εξπρές. Έτσι ήταν, μια φορά κι έναν καιρό,
με τρία χτυπήματα μες την ψυχή μας.
Στο τέλος δώδεκα βρεθήκαν μαχαιριές –
και μέχρι να κληθεί ο Πουαρώ,
καχύποπτα κοιτάμε μεταξύ μας,
ο ένας τον άλλον, στ’ Οριάν Εξπρές, φοβούμενοι πως θα ‘χουμε εκατό
και άλλες τρεις –όταν βρεθεί το πτώμα,
καθένας στο κορμί του τις πληγές.
Απέχουμε χρόνια από τον Πολιτισμό,
ωστόσο τον γυρεύουμε ακόμα
και συνεχίζουμε, στ’ Οριάν Εξπρές. (2006, ηλ. περιοδικό Ποιείν) Εμπνευσμένο από ένα τρένο με 104 συγγραφείς
από 43 ευρωπαϊκές χώρες που ξεκίνησε στις 4 Ιουνίου 2000
από τη Λισαβώνα και κατέληξε στις 17 Ιουλίου 2000 στο Βερολίνο.
Το τρένο έφερε την ονομασία «Literature Express». PROLETARIADO CIENTÍFICO Así pues, de servicio en la fábrica, en absoluto pensé en trabajar y siempre estudiaba, para graduarme. Ahora paso las noches de guardia –noches en vela que quizá no soporte– aunque soy médica en un hospital. A una criada no voy a interpretar e hice también estudios de turismo. Pero nunca un patrón cosí. Para hablar con el cliente, nativo o foráneo, tres lenguas aprendí, todo el tiempo en recepción. No seré electricista, fontanera, y no en la obra por supuesto. —para inmigrantes los trabajos duros. A fuego ajustaré ante un ordenador fallos de diseño, de infraestructura. En vela estaré por nuevos arreglos. Os digo que en la fábrica no estaré y un mono de trabajo no me pondré. Traje, faldita, chaqueta y corbata. Ejecutiva y gerente: Lo pasamos en la multinacional muy bien, echando doce horas para siempre. Con los años aprendí a afrontar con desprecio cualquier trabajo manual, parece que más abajo no esperaba lo que defino ahora: Científico: que se hace el ciego, aun así aún Proletariado. (2006, revista Antí) ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΛΕΤΑΡΙΑΤΟ Εγώ λοιπόν στη φάμπρικα με βάρδια
δεν σκέφτηκα καθόλου να δουλέψω
και πάντα διάβαζα, να πάρω το πτυχίο.
Τώρα περνώ μ’ εφημερίες τα βράδια
-ξενύχτια που δεν ξέρω αν θ’ αντέξω-,
μα είμαι γιατρός σ’ ένα νοσοκομείο. Την υπηρέτρια δεν θα παραστήσω
κι έκανα και σπουδές στον τουρισμό.
Όμως ποτέ δεν θα έραβα φασόν.
Τρεις γλώσσες έμαθα για να συνομιλήσω
με τον πελάτη, ντόπιο ή αλλοδαπό,
στο πόστο συνεχώς της ρεσεψιόν. Υδραυλικός, ηλεκτρολόγος δεν θα γίνω
και βέβαια όχι στην οικοδομή
-στους μετανάστες οι βαριές δουλειές.
Σ’ ένα κομπιούτερ διαρκώς θα λύνω
λάθη στο σχέδιο, στην υποδομή.
Θα ξενυχτάω για τις νέες εφαρμογές. Σας λέω πως στη φάμπρικα δεν θα ‘μαι
και φόρμα δεν θα βάλω εργατική.
Κουστούμι, ταγιεράκι και γραβάτα.
Εξέκιουτιβ και μάνατζερ: Περνάμε
πολύ καλά στην πολυεθνική,
χτυπώντας δωδεκάωρα για πάντα. Έμαθα με τα χρόνια ν’ αντιμετωπίζω
αφ’ υψηλού την όποια χειρωνακτική
την εργασία, λες και παρακάτω
δεν με περίμενε αυτό που τώρα ορίζω:
Επιστημονικό –που εθελοτυφλεί,
μ’ ακόμα ωστόσο Προλεταριάτο. (2006, περιοδικό Αντί) MEMORIA Y OLVIDO Por el salón desfilan espectáculos de los dramas más pretéritos. Memoria vuelta hacia la fuente de olvido. —¡Sigue olvidadiza!—¡No olvides! Habían caído de punta los chuzos— sobre el asfalto el chaparrón impetuoso. Memoria vuelta hacia un anhelo de olvido. —¡Sigue olvidadiza!—¡No olvides! La noche se ahonda, a algo regresando, que, antes de haber luz, era oscuridad. Doy vueltas en la cama, escindida. Memoria y olvido llueve el cielo. (1999, del libro Poemas in-oportunos) ΜΝΗΜΗ ΚΑΙ ΛΗΘΗ Μες στο σαλόνι παρελαύνουν θεάματα,
από τα πιο πανάρχαια δράματα.
Η μνήμη εστράφη, στην πηγή της λησμονιάς.
– Μείνε επιλήσμων! – Μην ξεχνάς! Είχαν ανοίξει οι κρουνοί των ουρανών –
ορμητική στην άσφαλτο η πτώση των νερών.
Η μνήμη εστράφη, με μια ανάγκη λησμονιάς.
– Μείνε επιλήσμων! – Μην ξεχνάς! Βάθαινε η νύχτα, επιστρέφοντας σε κάτι,
που ήταν σκοτάδι, πριν υπάρξει φως.
Στριφογυρίζω διχασμένη στο κρεβάτι.
Μνήμη και λήθη βρέχει ο ουρανός. (1999, βιβλίο Αν-επίκαιρα Ποιήματα) MUJER-ARAÑA Viajé en corazones cerrados. Cuerpos extraños adustos viriles cuerpos que alzaron sus falos. Hombres inexplorado continente. Viajé en estos cuerpos gocé de los arroyos de fluidos les pregunté si sabían cómo tocar a la Mujer. Si querían conquistar a la Mujer. Como nosotras los sedujimos tocando los cordones-en-punta de los sentidos penetrando —entramos succionamos drenamos infundimos nuestro propio veneno. Seducimos intensamente a nuestras víctimas. ¿Quién nos vio como víctimas, quién nos sedujo? En la guerra de los sexos nos ven como trofeo. Clavan su bandera en nuestro cuerpo y se retiran gimiendo. El nuevo siglo regresa al Matriarcado y reclamo ya que incautos machos erijan mi mástil. (2000) ΓΥΝΑΙΚΑ-ΑΡΑΧΝΗ Ταξίδεψα σε κλειστές καρδιές.
Σώματα παράξενα τραχιά
αντρικά σώματα που ορθώσαν
το φαλλό τους.
Άνδρες ανεξερεύνητη ήπειρος.Ταξίδεψα σ’ αυτά τα σώματα απόλαυσα τα ρυάκια των χυμών τους αναρωτήθηκα αν ήξεραν πώς ν’ αγγίξουν τη Γυναίκα.
Αν θέλησαν να κατακτήσουν τη Γυναίκα.Όπως τους κατακτούμε εμείς αγγίζοντας
τ’ ακροχόρδονα των αισθήσεων εισχωρώντας
-διεισδύουμε απομυζούμε αποστραγγίζουμε
σταλάζουμε το δικό μας δηλητήριο.
Βαθιά κατακτούμε τα θύματά μας.
Ποιός μας είδε σαν θύμα,
ποιός μας κατέκτησε;
Στον πόλεμο των φύλων μας βλέπουν σαν τρόπαιο.
Καρφώνουν τη σημαία τους στο κορμί μας
κι αποσύρονται ολολύζοντας.
Ο νέος αιώνας επιστρέφει στη Μητριαρχία
και ήδη αναζητώ
ανυποψίαστα αρσενικά στήνοντας τον ιστό μου.
(2000)
REVENTANDO MATRIX En mí se malogró la cinta de grabación— matrix ha reventado tiempo ha. Mi bola de cristal reventó y arrojó la nieve. Intenté grabar encima, años más tarde. Lo intenté, pero mi bola de cristal había reventado hacía tiempo, arrastrando estereotipos y falsas ilusiones. Ascendí a un copo de nieve y zarpé. Hui. Ahora, en el infinito espacio del Universo recolecto otros extraños compañeros de viaje porque reventó la matriz de los modelos de inscripción y viajamos, más allá de las certezas. (2000) ΣΠΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ MATRIX Σ’ εμένα απέτυχε η κασέτα εγγραφής-Το matrix είχε σπάσει από καιρό.
Η γυάλινη μπάλα μου έσπασε
κι εκτινάκτηκε
το χιόνι.Προσπάθησα να επανεγγράψω,
χρόνια αργότερα.
Προσπάθησα,
αλλά η γυάλινη μπάλα μου είχε σπάσει από καιρό,
συμπαρασύροντας στερεότυπα
και ψευδαισθήσεις.
Ανέβηκα
σε μια νιφάδα του χιονιού κι απέπλευσα.
Διέφυγα.
Τώρα,
μες το αχανές του Σύμπαντος περισυλλέγω
κι άλλους παράξενους συνταξιδιώτες γιατί έσπασε
η μήτρα των προτύπων εγγραφής και ταξιδεύουμε,
πέρα απ’ τις βεβαιότητες.
(2000)
ARIADNA 2001 Nos dieron el Hilo, dijeron, para avanzar, para salir del atolladero. Enroscamos la hebra a nuestro alrededor, con cuidado. Nos quedamos quietos en la misma posición. En el corazón del laberinto, hipnotizados por el azul del televisor. En mi balcón hay un candil celeste y me interroga cada noche. En la tranquilidad y el silencio. No tengo ya que confesar nada. (2001) ΑΡΙΑΔΝΗ 2001 Μας έδωσαν το Μίτο,είπαν να προχωρήσουμε,
να βγούμε απ’ το αδιέξοδο.Εμείς τυλίξαμε το νήμα
γύρω μας,
προσεκτικά.
Μείναμε ασάλευτοι,
στην ίδια θέση.
Στην καρδιά του λαβύρινθου,
υπνωτισμένοι
από το μπλε της τηλεόρασης.
Στο μπαλκόνι μου
υπάρχει μια γαλάζια λάμπα και με ανακρίνει κάθε νύχτα.
Μέσα στη γαλήνη
και τη σιωπή.
Δεν έχω πια να ομολογήσω
τίποτα.
(2001)
DAVID EN LA TEORÍA DEL CAOS El dominó comenzó con las Torres y todos lo supieron: la mariposa, que vuela en Tokio, en Irak, en Palestina y en Afganistán lleva la tormenta a Nueva York. ¿Quién arrojó el primer boliche? Yo estaba en Génova en Gotemburgo, en Seattle, y una piedra arrojé con una honda. (2001, del libro Poemas in-oportunos) Ο ΔΑΒΙΔ ΣΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ ΧΑΟΥΣ Το ντόμινο,άρχισε με τους Πύργους
κι όλοι γνώριζαν:
η πεταλούδα, που πετάει
στο Τόκιο,
στο Ιράκ,
στην Παλαιστίνη
και στο Αφγανιστάν
φέρνει την καταιγίδα
στη Νέα Υόρκη.Ποιός έριξε την πρώτη μπίλια;
Εγώ
ήμουν στη Γένοβα
στο Γκέτεμποργκ,
στο Σηάτλ,
και πέταξα
μια πέτρα, με σφεντόνα. (2001, βιβλίο Αν-επίκαιρα Ποιήματα) Nota bio-bibliográfica La poeta y ensayista griega Sofía Koloturu nació en Atenas en 1973. Es médica. Estudió en la Facultad de Medicina de la Universidad de Creta y se especializó en Citología en los hospitales universitarios de Iraklio (Creta) y de Ayios Savas (Atenas). Hasta la fecha ha publicado tres libros: Poemas in-oportunos («Αν-επίκαιρα ποιήματα», Εκδόσεις Δαρδανός-Τυπωθήτω, 2007 – σειρά Λάλον Ύδωρ); ¿Estás sordo, tío? ¿No oyes? («ΚΟΥΦΟΣ ΕΙΣΑΙ ΡΕ; ΔΕΝ ΑΚΟΥΣ;», Εκδόσεις ΚΨΜ 2010). Este último libro se compone de textos de su blog, http://kofosi.blogspot.com.es/, en el que incluye relatos relacionados con la pérdida de audición que padece; y Los siete rostros de la pérdida de oído («ΤΑ ΕΠΤΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΤΗΣ ΚΩΦΩΣΗΣ», Εκδόσεις Δαρδανός-GUTENBERG, 2013) Tiene una página web, http://www.sofiakolotourou.gr/, donde se puede leer una buena muestra de su obra poética y ensayística. Kostas Kutsurelis y Koloturu editan el blog Nuevos sonidos en agua antiquísima (Νέοι Ήχοι στο Παμπάλαιο Νερό), http://pampalaionero.wordpress.com/, dedicado a la difusión de la poesía griega contemporánea escrita utilizando la métrica tradicional.
Mario Domínguez Parra - Μετάφραση 